گفتگو با لاله اسکندری درباره فیلم «تیغ و ترمه» / مادری که نیست!
تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۲۵۱۷۴
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، دو سال پیش بود که خبرهای تولید فیلمی با عنوان «تیغ و ترمه» به دست رسانهها رسید. دو نام بزرگ، وضع دوگانهای را برای گمانهزنیها پدید آورده بود؛ آیا ترکیب کیومرث پوراحمد به عنوان فیلمنامهنویس و کارگردان با علیرضا زریندست به عنوان فیلمبردار قرار بود فیلم خاطرهانگیز دیگری به کارنامه این دو و به آرشیو بصری ذهن ما بیفزاید یا ممکن بود این فیلم سرنوشتی مشابه چند فیلم بزرگان سینمای ایران در سالهای اخیر داشته باشد؟ فیلم در جشنواره سیوهفتم فیلم فجر به نمایش درآمد و امروز و در روزگار کرونا که فیلمها آنلاین به نمایش درمیآیند، تازهترین ساخته پوراحمد نیز در دو سامانه اینترنتی پخش آنلاین اکران شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
البته برای این فیلم نسبت به نمایش جشنوارهایش اتفاقهای بهتری در تدوین افتاده؛ یکسری از سکانسها حذف شدهاند و چند سکانسی هم به نسخه نهایی افزوده شده، ولی کماکان نظر چندان مثبتی جلب نکرده است. یکی از دلایلش شاید خرق عادت از ترسیم سیمای مادر باشد؛ مادر تیغ و ترمه، مادر آشنایی برای ما نیست. از مهر و عطوفت مادری برای ساختن چهره او بهرهای برده نشده و با مادری مواجهیم که سینمای ایران کمتر تن به ترسیم سیمای او داده است. لاله اسکندری، عهدهدار ارائه این چهره جدید برای سینمای ایران بوده است. اسکندری به عنوان مادر متفاوت تیغ و ترمه به این تصویر تازه میتوان رویکردی دگرگون داشت. میگوید این مادر را میشود دید و مثل او نبود و در مجموع از حرفهای او چنین برمیآید که برای ارائه چنین شخصیتی نیاز بوده الگوی آشنای مادران، از معنا تهی و بار دیگر و این بار از زاویهای دیگر ساخته شود. در ادامه با لاله اسکندری درباره تیغ و ترمه به گفتگویی پرداخته ایم.
شخصیت لیلی در فیلم تیغ و ترمه یکی از متفاوتترین مادرهایی است که در سینمای ایران دیدهایم. چقدر ایفای این نقش برای خود شما پیچیدگی داشت؟
این نقش نه تنها در کارنامه خود من، بلکه نسبت به آنچه ما در سینمای ایران از شخصیت مادر سراغ داریم، متفاوت بود. اتفاقا در جشنواره فیلم فجر هم بیشترین انتقادی که از این فیلم شد به دلیل همین چهرهای بود که از شخصیت مادر به تصویر میکشید. منتقدان سینما از آقای پوراحمد که سابقه به تصویر کشیدن مادرانی فداکار در مجموعههایی نظیر «قصههای مجید» و «خواهران غریب» را دارند، بعید میدانستند مادری مثل لیلی را طراحی کند، اما واقعیت این است در جامعه ما امثال چنین مادرانی وجود دارند.
مادرانی که خودخواه هستند و همسر و فرزندشان را به دنبال خوشیهای کاذب و تجربههایی تازه رها میکنند، اما نکته اینجاست فرهنگ جامعه ما نمیخواهد تصویر چنین مادرانی را بر پرده سینما یا تلویزیون ببیند؛ مادرانی که هرچند کم، اما هستند. در این فیلم هم میبینیم شخصیت لیلی وقتی بعد از سالها به ایران برمیگردد، چون دخترش را صرفا به این دنیا آورده حق خودش میداند او را بعد از سالها که کنار عمویش (که در واقع دوست پدرش بوده) بزرگ شده، با خود به خارج از ایران ببرد. چنین مادرهایی بهخصوص در نسل کنونی ما وجود دارند. نگاهی به آمار و دلایل طلاق بیندازید. دلایل طلاق بعضا به قدری عجیب و تاسف برانگیز است که نگران آینده جامعهمان میشویم.
با توجه به اینکه در فرهنگ ما معمولا مادران به خاطر فداکاری حتی از سلامت و آرامش خود هم میگذرند، برای رسیدن به نقش مادری هوس باز چه تحقیقاتی کردید؟ با ما به ازایی از این نقش هم صحبت کردید؟
بله، تحقیقات میدانی کردم و دیدم مادرانی که فرزندانشان را در کودکی رها کردهاند؛ مادرانی که هیچ نقشی در رشد و شکلگیری شخصیت فرزندانشان نداشتهاند و بعد از چند سال که آنها از آب وگل درآمدهاند سراغشان میآیند و طلبکار هم هستند با همان شکل و شمایل که در فیلم میبینیم. لیلی هم بعد از سالها برمیگردد و به دخترش میگوید: «من خیلی سختی کشیدهام و مسیر رفتن به آمریکا را برای تو هموار کردهام و...»! تا جایی که من در تحقیقاتم متوجه شدم و سعی کردم آن را در ابعاد بازیام بگنجانم این بود که این زنان، چون به لحاظ ظاهری غالبا زیبا هستند، کاملا به خودشان حق میدهند هر کاری میخواهند انجام دهند. غافل از اینکه بالاخره پیری هم میرسد و در نهایت در وجود هر زنی با هر شخصیتی، حس مادری وجود دارد و همین حس به سراغ انسان میآید. لیلی هم به دلیل همین حس و با وجود تمام کارهایی که انجام داده، وقتی میبیند دخترش به حد جنون رسیده و تمام رنجهای ناشی از عملکرد او را بر سرش خالی میکند، حرفی نمیزند و میگوید: «او دختر من است».
به طور حتم بازی در نقش چنین مادری ریسک بود. علت جواب مثبت شما به ایفای این نقش در تیغ و ترمه چه بود؟
بازی در این نقش برای من به نوعی راه رفتن روی تیغ دولبه بود. چون معمولا نقش زنان مهربان و فداکار را بازی کردهام و پیش زمینه ذهنی مردم از من نقشهای مثبت است. خب، نگران بودم مخاطب این نقش را پس بزند، اما بعد از جشنواره، آخرین بار که این فیلم را در جایی دیدم، هیچ بازخورد بدی ندیدم و به هر حال برای یک بازیگر قرار گرفتن در نقشهای مختلف جذاب است. در ضمن حضور کیومرث پوراحمد که سالها سینمایشان را دوست داشتم، برایم امنیت خاطری بود. جالب بود آقای پوراحمد در دهه ۷۰ زندگیشان به اتفاقات به روزتر جامعه کنونی میپردازد؛ اتفاقاتی که امروز اشکال و انواع متفاوتش را یا میبینیم یا در صفحات حوادث روزنامهها میخوانیم.
نوع نگاه آقای پوراحمد چقدر به شما کمک کرد تا به این نقش و فضای کار نزدیک شوید؟
آقای پوراحمد از جمله کارگردانانی هستند که تمام صحنههای یک فیلم را قبل از فیلمبرداری در ذهنشان مجسم میکنند. بهشدت جزئینگر هستند و از بازیگر میخواهد تمام آن جزئیات را در نقشاش لحاظ کند. پیش میآمد که حتی لحن حرف زدن من در سکانسی تغییرکند و ایشان سریع کات میداد و از من همان لحنی را که مدنظرش بود، میخواست.
خودتان فکر میکنید تیغ و ترمه چه پیام و نقدی برای جامعه به همراه دارد. اصلا ساخت این فیلم دستاوردی داشته یا اینکه فقط ساختهشده که مردم بیایند و ببینند؟
فیلمی با مضمون اجتماعی و ترسیم کردن مادری که برای فرهنگ ما قابل پذیرش نیست، به نوعی برای فیلمساز ریسک محسوب میشود. به تصویرکشیدن چنین شخصیتهایی تلنگری است به مادرانی که پایبند اخلاقیات نیستند و هیچ چارچوبی را رعایت نمیکنند. تماشای عاقبت این کاراکترها، مخاطب را به فکر وا میدارد که خودخواهی و بیقیدی چه عواقبی به همراه دارد.
زندگیهای بسیاری کمکم به سوی مادیات میرود و انسانها متعاقب آن خودخواه و خودخواهتر میشوند. لیلی، نمونه روشنی است برای مادرانی که چنین طرز فکری در زندگی دارند و شاید دیدن چنین فیلمهایی تلنگری باشد تا به این گونه زنان انتهای مسیری که میروند را نشان بدهد. البته بنا به شرایط این دوران، تیغ و ترمه در سامانههای اینترنتی اکران و متاسفانه سریع هم قاچاق شد و الان به راحتی و بدون هیچ هزینهای از شبکههای ماهوارهای پخش میشود. با وجود این امیدوارم مردم از تماشای چنین آثاری استقبال کنند تا امثال کیومرث پوراحمد و علی قائم مقامی (تهیه کننده) از ساخت آثار اجتماعی دغدغهمند دلسرد نشوند.
منبع: روزنامه جام جم
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: فیلم سینمایی بازیگر سینما و تلویزیون بازیگر زن سینمای ایران تیغ و ترمه چنین مادر سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۲۵۱۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کتابخانهای به گستره صدا
«کتاب» به مثابه رسانه این روزها با گسترش رسانههای متنوع هنوز در قید حیاتی مبارک است و گرچه در قالب دیجیتال هم به بازار عرضه میشود یا با رسانههای دیگر همچون رادیو و تلویزیون بدهبستان دارد، اما برای بسیاری همچنان نخستین انتخاب در رفاقت است. در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب، شبکههای رادیویی با برپایی غرفههای رادیویی در مصلای امام خمینی (ره) سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب را به صورت زنده پوشش میدهند. علاوه بر این شبکهها با طراحی برنامههای جدید و در قالب برنامههای روتین به معرفی کتاب، گفتگو با ناشران، نخبگان و نویسندگان و... میپردازند.
رادیو ایران؛ گفتگو با ناشران برتر
برنامه «باغ هنر» شبکه رادیویی ایران از ابتدا تا پایان سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب ساعت ۱۶ از مصلای بزرگ تهران، محل برگزاری نمایشگاه کتاب، ضمن انعکاس رویدادهای مهم نمایشگاه با ناشران برتر و نویسندگان شاخص گفتگو و از آنتن رادیو ایران تقدیم مخاطبان میشود. «ایران امروز»، «ایرانشهر» و «تالار آیینه» نیز به نمایشگاه کتاب میپردازند.
رادیو جوان؛ چه خبر از کافه رادیو
برنامه "کافه رادیو" رادیو جوان از محل نمایشگاه کتاب پخش میشود. این برنامه رادیویی، ناشران و نویسندگان جوان را معرفی کرده و در بخشهای دیگر، اخبار جدید نمایشگاه را پوشش میدهد. همچنین، برنامه "کافه رادیو"، با صدای هنرمندان، مردم را به خرید و مطالعه کتاب دعوت میکند تا سرانه مطالعه کشور را افزایش دهد و در بخش دیگر، کتابهای مطرح را معرفی خواهد کرد.
رادیو فرهنگ؛ میزبان نویسندگان برجسته
شبکه رادیویی فرهنگ برنامه "کتاب فرهنگ" را با حضور نویسندگان و ناشران برجسته ساعت ۱۷ تا ۱۸ از گروه تاریخ و اندیشه تقدیم مخاطبان میکند. گفتگوی گزارشگران با غرفه داران، شرکتکنندگان و بازدیدکنندگان از نمایشگاه و شنیدن دغدغههای آنها بخشی از این برنامه است.
برنامه "سرزمین من" به طور زنده با بخشهای گزارش، گفتگو و اطلاع رسانی رویدادهای مربوط به نمایشگاه کتاب، ساعت ۱۳ تا ۱۴ از محل برگزاری نمایشگاه کتاب روی آنتن میرود. برنامه "ققنوس" با معرفی کتاب در گفتگو با ناشران و نویسندگان حوزه ادب و هنر ساعت ۱۵ روی آنتن رادیو فرهنگ میرود و برنامه "صبح به وقت فرهنگ" در قالب گزارش اطلاع رسانی ساعت۶ و ۳۰ دقیقه پخش میشود.
رادیو تهران؛ اجرای نمایش عروسکی
برنامه «کتاب خوار» کاری از گروه فرهنگ و جامعه شبکه رادیویی تهران است که از نمایشگاه کتاب از ساعت ۱۶ تا ۱۷ به صورت زنده تقدیم مخاطبان میشود. هدف از برنامه کتاب خوار ترویج کتاب و کتابخوانی و کمک به مخاطبان برای انتخاب بهترین کتاب هاست. با توجه به محیطی بودن برنامه سعی شده از المانهایی استفاده شود که مخاطب یک نمایش عروسکی را هم در نمایشگاه ببیند. رضا صفری عروسک گردانی و صداپیشگی را به عهده دارد.
رادیو اقتصاد؛ گذر بازار
رادیو اقتصاد در مجله رادیویی «گذر بازار» به برگزاری نمایشگاه کتاب میپردازد. بازار کتاب بخش ۳۰ دقیقهای از برنامه «گذر بازار» است که در قالب گزارش از نمایشگاه کتاب تهیه میشود. این برنامه صنعت نشر را از دیدگاه اقتصادی بررسی میکند. جایگاه نشر در صنعت رسانه، تهدیدها و فرصتهای نشر در عصر همگرایی رسانه ها، چالشهای تامین مواد اولیه، حقوق مالکیت فکری و کانالهای توزیع از جمله مباحثی است که در گفتگو با ناشران، فعالان فرهنگی و اقتصادی در این حوزه مطرح میشود. فناوریهای جدید بکار گرفته شده در زنجیره ارزش کتاب، توجه ناشران و خریداران کتاب به مباحث پایداری به خصوص محیط زیستی و معرفی کتاب در حوزه اقتصاد، تجارت و مدیریت از دیگر بخشهای این گزارش خواهد بود.
رادیو معارف؛ همراه با عصر جوانی
عصر جوانی نام برنامه رادیو معارف است که از نمایشگاه کتاب به صورت زنده به روی آنتن رادیو معارف میرود. این برنامه با موضوع اهمیت مطالعه و کتابخوانی از ساعت ۱۷ تا ۱۸ از استودیوی ویژه معاونت صدا به سمع شنوندگان میرسد. از مهمترین بخشهای «عصر جوانی» میتوان به معرفی و گپ و گفتی دوستانه با ناشران و نویسندگان جوان کشور نام برد.
رادیو سلامت؛ عشق کتاب
شبکه رادیویی سلامت با ویژه برنامه «عشق کتاب» از نمایشگاه با مخاطبان همراه خواهد بود. این برنامه با هدف معرفی کتابهای حوزههای مختلف به ویژه سلامت، گفتگو با نویسندگان، مترجمان، ناشران و اهل قلم پخش میشود. آیتم "پی رنگ" با بیان طرح و موضوع روز برنامه با توجه به نامگذاری روز روی آنتن میرود و آیتم "پندار" گفتگوهای کارشناسان درباره تاثیر و بررسی مطالعه از ابعاد گوناگون است. از دیگر آیتمهای این برنامه میتوان به "شیرازه" اشاره کرد که در گفتگو با نویسندهها و مولفان حوزه سلامت تهیه میشود. آیتم "قصه گوهر"در حوزه واژه شناسی و تبارشناسی است. این برنامه شامل بخشهای متنوع دیگری است.
رادیو ورزش؛ سکوی دانش
ویژه برنامه «سکوی دانش» رادیو ورزش ضمن خوانش عناوین مطبوعات ورزشی به صورت روزانه به معرفی کتابهای جدید در حوزه ورزش میپردازد. گفتگو با ناشران و نویسندههای کتابهای ورزشی از دیگر بخشهای این برنامه است.
آیتم ویژه برنامه سکوی دانش درباره سرانه مطالعه و کتابخوانی در کشور است که به صورت طنز به این موضوع پرداخته خواهد شد. رادیو ورزش برنامه سکوی دانش را از از ساعت ۱۴ تا ۱۵ تقدیم مخاطبان میکند.
رادیو نمایش؛ استودیو هشت یار مهربان
رادیو نمایش در ایام نمایشگاه کتاب ویژه برنامه «استودیو هشت یار مهربان» را به روی آنتن میبرد. این برنامه ساعت ۱۸ و ۱۵ دقیقه به صورت زنده در رادیو نمایش از محوطه نمایشگاه کتاب پخش میشود که در آن با نویسندگان و ناشران ارتباط حضوری و مستقیم برقرار شده و به اطلاع رسانی درباره نمایشگاه کتاب میپردازد.
رادیو پیام؛ آگاهی از آخرین رویدادها
ویژه برنامه نمایشگاه کتاب از رادیو پیام با آگاهی از آخرین رویدادهای نمایشگاه بین المللی کتاب، روزی یکبار به صورت شناور پخش میشود.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون